Misjonarz opowiada o prawdziwym obliczu chrześcijaństwa w Republice Południowej Afryki.
Przez blisko dwadzieścia lat pracował tam ks. Zbigniew Chwaja, obecny Sekretarz Misji Zagranicznych Księży Sercanów. Podczas jednej z rozmów ks. Zbigniew podzielił się z nami swoją wiedzą i swoimi obserwacjami, spisaliśmy to i publikujemy.
Republika Południowej Afryki jest zróżnicowana pod względem kulturowym, narodowościowym i religijnym. Zróżnicowanie takie można by uznać za bogactwo kraju, w RPA jednak, ze względu na historię tego państwa, podziały wśród ludności utrudniają proces zjednoczenia. W 1994 roku zmienił się system polityczny – z rasistowskiego (apartheid) na demokratyczny. Odczuwalny jest jednak wciąż podział na ludność białą, czarną czy azjatycką. Republika Południowej Afryki jest zamieszkiwana przez potomków dwóch różnych, bardzo starych grup kulturowych, które żyły w tej części Afryki już 2000 lat przed Chrystusem. Nazywają się ludźmi San i Khoi. Trzecia wielka grupa Afrykańczyków to ludzie Bantu. Z tej ostatniej grupy wywodzą się Zulusi, Ndebele, Xhosa, Sotho, Tswana oraz kilka innych mniejszych szczepów. Ponadto, RPA zamieszkują potomkowie białych kolonizatorów, którzy przyjeżdżali tu z Holandii, Wielkiej Brytanii czy Irlandii.
Większość mieszkańców RPA stanowią chrześcijanie (ok. 65%). Muzułmanie to 1.5% ludności. Hindusi, żydzi i buddyści łącznie stanowią ok. 2.3% mieszkańców. Wyznawców tradycyjnych religii afrykańskich w RPA jest ok. 15%, a pozostali mieszkańcy to wyznawcy religii chińskich, perskich oraz osoby nie deklarujące przynależności do żadnego z wyznań.
Wśród chrześcijan rzymscy katolicy stanowią jedynie 7%, większe od Kościoła rzymskokatolickiego są wspólnoty chrześcijan syjonistycznych oraz charyzmatyków. Kilka procent chrześcijan w RPA stanowią wspólnoty metodystów, reformowanego kościoła holenderskiego, anglikańskiego i luterańskiego.
Chrześcijaństwo trafiło na tereny RPA już w drugiej połowie XV wieku, gdy do kraju tego przybywali misjonarze z Portugalii. Chrześcijaństwo zakorzeniło się wraz z przybyciem holenderskich osadników w 1652 roku i Brytyjczyków w 1795 roku. Po pewnym czasie stało się religią oficjalną i nierozerwalnie złączoną z polityką białych osadników, a później z apartheidem, ponieważ holenderski kościół reformowany opierając się na tekstach biblijnych usprawiedliwiał segregację rasową.
Kościół rzymskokatolicki w Republice Południowej Afryki był od samego początku niemile widziany czy wręcz prześladowany. Było to związane ze skutkami reformacji i niepisanym prawem, że oficjalnie wyznawaną religią była religia panującego. W przypadku RPA był to kalwinizm, reprezentowany przez holenderski kościół reformowany. Zmiana w relacjach do Kościoła rzymskokatolickiego w RPA nastąpiła dopiero w 1806 roku, kiedy to nadano większe swobody mniejszościom religijnym w Europie, także w afrykańskich koloniach europejskich mocarstw.
W czasie apartheidu (1948-1994) Kościół rzymskokatolicki był zwalczany ze względu na równe traktowanie wszystkich grup narodowościowych i szczególnie ofiarną pracę wśród czarnej ludności afrykańskiej, która, w myśl zasad apartheidu, należała do najniższej klasy społecznej. Dzisiaj wraz z innymi wspólnotami religijnymi Kościół rzymskokatolicki uczestniczy w procesie budowania nowego społeczeństwa południowoafrykańskiego opartego na równości rasowej, kulturowej i religijnej.
Obecnie w Republice Południowej Afryki pracuje siedmiu księży sercanów i jeden sercański biskup. Zajmują się tam oni głównie ewangelizacją w małych miasteczkach i wsiach. Pracują w rejonach uboższych, z mniejszą liczbą miast i szkół. Przeważająca większość wspólnot składa się z niewielu osób, jednak misjonarze samochodami przemierzają ogromne przestrzenie między swoimi parafiami. Jako misjonarze jesteśmy w RPA bardzo dobrze postrzegani. Pracując tam, doświadczamy jedności w różnorodności – łączy nas wiara w jednego Boga, Ojca nas wszystkich – mówi ks. Zbigniew Chwaja SCJ.
